طالبان مدعي شده است که رودخانه هيرمند آب کافي ندارد، در حالي که تصاوير ماهواره‌اي نشان مي‌دهد که امسال بيشترين حجم آب درپشت سد کجکي ذخيره شده است.
به گزارش خبرنگار اجتماعي شبکه اطلاع رساني راه دانا؛ براساس قرارداد سال ۱۳۵۱، افغانستان سالانه بايد ۸۵۰ ميليون متر مکعب از آب رود هيرمند را به ايران بدهد، اما عدم تعهد افغانستان به اين قرارداد طي سال‌هاي گذشته سبب شد تا به يکي از چالش‌هاي جدي بين دو کشور تبديل شود.
طالبان علاوه بر اينکه به تعهدات خود عمل نمي‌کند بلکه در سال ۲۰۲۱ با افتتاح بند انحرافي کمال خان با ظرفيت ذخيره سازي ۵۲ ميليون مترمکعب آب شرايط را براي ايران سخت‌تر کرد. همچنين دو سد کجکي و سد سوختوک را روي رود هيرمند و سرشاخه‌هاي آن احداث کرده‌اند و در مجموع آبگيري در اين سد‌ها باعث شده است، بخش قابل توجهي از حقابه تالاب هامون امکان ورود به خاک کشور ايران را از دست بدهد.
مسئولان ايراني مدتهاست در تلاش هستند تا با مقامات افغانستان درباره آبه هيرمند گفتگو کنند، اما آنها مدعي هستند که به دليل کم بودن مقدار آب در صورت باز شدن سد نيز آب به ايران نخواهد رسيد.
طالبان در بيانيه اخير خود نيز اين ادعا را مطرح کرد که به توافق ميان دو کشور متعهد است، اما به دليل خشکسالي در رودخانه هيرمند آب کافي وجود ندارد.
در ادامه اين بيانيه آمده است اکنون در بند کمال خانهيچ آب وجود ندارد و اگر آب بند کجکي در آن جاري گردد تا آنجا نمي‌رسد.
اين در حالي است که حسين دليريان رئيس سازمان فضايي ايران روز پنجشنبه اعلام کرد: تصاوير ماهواره‌اي نشان مي‌دهد که حکومت افغانستان در برخي نقاط با انحراف مسير آب و ايجاد بندهاي متعدد، مانع رسيدن آب به ايران شده است.
رئيس جمهور نيز روز پنجشنبه در سفر به استان سيستان و بلوچستان خطاب به طالبان درباره حقابه ايران از هيرمند اخطار داد و گفت: حق مردم سيستان و بلوچستان را سريع‌تر بدهيد.
رئيس جمهور با اشاره به برخي ادعاهاي منتشره مبني بر اينکه سد احداث شده روي هيرمند آب چنداني ندارد يا بخشي از آن رسوبات است، تصريح کرد: بايد هر چه سريع‌تر اين اجازه به کارشناسان ما داده شود تا اين مسئله را بررسي کنند، اگر کارشناسان ما اين مطلب را تاييد کردند، بسيار خوب اشکال ندارد، در نبودن آب ما بحثي نداريم، اما اگر آب وجود دارد، اين حق مردم سيستان و بلوچستان بايد داده شود و ما به هيچ عنوان اجازه نمي‌دهيم حق مردم ضايع شود.
هشدار و مطالبه‌گري رئيس جمهور از مقامات افغانستان، مبني بر پرداخت حقابه ايران از رود هيرمند، ناظر بر معاهده دلتاي دهه ۵۰ است که متاسفانه طالبان طي سال‌هاي گذشته از پرداخت آن امتناع کرده است.
به رغم مذاکرات جدي ايران با طرف افغانستاني در سال گذشته پيرامون ضرورت امتناع از انحراف آب هيرمند به سمت شوره زار گودزره و پرداخت حقابه قانوني ايران، بررسي‌ها نشان دهنده آن است که طالبان نه در سال گذشته و نه در سال جديد به تعهدات خود عمل نکرده و برنامه‌اي هم براي اجراي آن ندارند.
واکنش طرف افغانستاني پيرامون مطالبه حقابه تالاب هامون توسط مقامات ايراني در حالي مطرح مي‌شود که اولا تصاوير ماهواره‌اي نشان دهنده آن است که آب کافي در بند کمال خان در سال جاري نسبت به سال‌هاي قبل به واسطه وجود دارد و همچنان افغانستاني‌ها در حال منحرف کردن آب به سمت شوره زار گودزره هستند. ثانيا آنها در حالي طرف ايراني را به اطلاعات ناقص پيرامون واقعيت‌هاي جغرافيايي منطقه متهم مي‌کنند که بار‌ها با درخواست ايران براي کارشناسي دقيق منطقه توسط ناظران ايراني مخالفت کرده‌اند.
به گزارش دانا؛ دولت افغانستان تاکنون خسارت‌هاي فراواني را به حوزه پيراموني رودخانه هيرمند در ايران به ويژه استان سيستان و بلوچستان وارد کرده است و حال بايد ديد با اخطار و تاکيد رييس جمهور مبني بر احقاق حق آبه هيرمند چه چيزي در انتظار تالاب هامون است.